Jeśli zadajesz sobie takie pytania:
- Ile trwa leczenie ortodontyczne?
- Od czego zależy długość prostowania zębów u dzieci i dorosłych?
- Dlaczego jedni mają leczenie zakończone w rok a inni niemalże końca nie widzą po 2-3 latach?
- Czemu czas leczenia przezroczystymi nakładkami bywa krótszy od metalowego aparatu stałego naklejanego na zęby?
W tym jednym artykule znajdziesz „niemalże” wszystkie odpowiedzi na pytania związane z czasem leczenia wad zgryzu.
Warto wiedzieć
Rodzaj aparatu ortodontycznego wpływa na czas leczenia
Czas leczenia ortodontycznego zależy od wybranego rodzaju aparatu na zęby. Każdy aparat do prostowania zębów ma pewne indywidualne cechy takie jak:
- materiał z którego jest zrobiony
- precyzji ruchów zębów jakie może wykonać
- czy potrzeby określonej wizyt kontrolnych u stomatologa tak by leczenie przebiegało zgodnie z planem.
Dlatego tak ważne jest aby znać różnice w leczeniu aparatem stałym, ruchomym, czy nakładkami do prostowania zębów czyli alignerami.
Przezroczyste nakładki do prostowania na zęby
Alignery, czyli nakładki do prostowania zębów to współczesna alternatywa dla pacjentów chcących wyleczyć wadę zgryzu „szybciej”, prawie niewidocznie, bardziej estetycznie niż metalowym aparatem stałym.
Przy leczeniu ortodontycznym przezroczystymi nakładkami prostującymi na zęby, u pacjentów nie nakleja się na zęby z reguły żadnych metalowych elementów, a awaryjność takiego rodzaju aparatu jest minimalna.
Pacjent tzw. nakładkowy może oczekiwać najczęściej naklejenia białych punkcików na zęby tzw. naczepów (attachamentów) lub/i wykonania korekty szerokości lub kształtów niektórych zębów tzw. stripping (IPR).
Kiedy odpadają z zębów naczepy czyli attachamenty?
Naczepy to punkciki wykonane z materiału używanego do robienia „plomb”. Są one malutkie i w kształtach zaprojektowanych tak by przesunięcia zębów w nakładce były bardziej przewidywalne. Z reguły raz założone naczepy są na zębach przez cały okres noszenia nakładek. Mało pacjentów i dentystów zgłasza odpadnięcie w całości naczepów. Częściej można spotkać ich lekkie pęknięcia lub starcia powstałe podczas wkładania i zdejmowania nakładek. Jeśli pacjent zauważy jedno lub drugie, to lekarz może sprawdzić na cyfrowym planie leczenia, czy dany naczep jest jeszcze potrzebny. W przypadku gdy ząb wykonał swoją pracę, to dentysta może nawet usunąć taki attachament. Gdy natomiast uzna, że jest on potrzebny, to zamawia nakładkę wzornikową i na następnej wizycie nakleja świeży idealny nowy naczep, by leczenie nie zostało ani wstrzymane ani znaczenie wydłużone.
Po co jest stripping (IPR)?
Stripping wykonuje dentysta po to by m.in. dopasować do siebie zęby w obu łukach. Czasami niektóre zęby są nieproporcjonalnie duże lub wręcz małe i „ustawienie” zębów naprzeciwko może być niemożliwe. Są też sytuacje gdy zęby są stłoczone i nie można poszerzyć odpowiednio i bezpiecznie łuków zębowych. Wówczas wykorzystuje się metodę IPR, czyli redukcji szerokości szkliwa w niewielkim zakresie, co prowadzi do możliwości u niektórych pacjentów pomieszczenia zębów w harmonijnym „prostym” nowym łuku.
Główne powody problemów ze strippingiem.
Stripping nie działa gdy pacjent przyjdzie na wizytę kontrolną w innym czasie niż jest zaplanowana. Jeśli lekarz wyznaczył wizytę na czas noszenia 10 nakładki, gdyż przed 11 nakładką powinien wykonać stripping, to nie ma innego dobrego terminu na wykonanie tej procedury. Gdy pacjent przyjdzie za wcześnie w czasie noszenia np. na 8-9 nakładki, lekarz może mieć problemy z jego wykonaniem. Natomiast jeśli pacjent przyjdzie gdy nosi 14 nakładkę, oznaczać to może, że 4 nakładki nie wykonają swoich ruchów zgodnie z planem, a to najczęściej oznacza potrzebę cofnięcia się w planie leczenia nawet o parę tygodni i wydłużenia leczenia. Zdarzyć się może, że lekarz będzie musiał wykonać nowy skan zębów i może także nowy plan leczenia. Jest to niepotrzebna komplikacja i wydłużanie czasu leczenia. Należy przestrzegać wyznaczonych terminów wizyt i leczenie przebiegać powinno dość płynnie.
Aparat stały
Aparat stały to aparat składający się z metalowych lub estetycznych zamków naklejanych na zęby, i serii drutów wymienianych na wizytach kontrolnych, tak by zęby przemieszczały się w swoje idealne docelowe miejsce. Jest to najpopularniejsza metoda prostowania zębów w Polsce. Jest to też jedna z pierwszych metod jaka była stosowana w naszym kraju przez ortodontów. Niestety oprócz tego, że aparat stały jest precyzyjny, to charakteryzuje się pewną awaryjnością. Zamki potrafią odpaść, druty mogą się niekorzystnie zagiąć, a zęby mogą być niedoczyszczone.
Kiedy odpadają zamki z zębów?
Jest parę powodów dlaczego odpadł, czyli odczepił się zamek z zęba. Przyczyna leżeć może po stronie pacjenta. To np. nie przestrzeganie zasad zalecanych przez ortodontę. W aparacie stałym nie można gryźć twardego pożywienia, ani znacznie ciągnącego się. Jedno i drugie może mechanicznie zerwać zamek. Nie powinno pić się kwaśnych, ani gazowanych napojów, gdyż one doprowadzić mogą do rozszczelnienia się kleju trzymającego zamek na zębie, a tym samym doprowadzić może do odczepienia się zamka z powierzchni szkliwa. Prawidłowa dieta jest podstawą przy leczeniu zgryzu tą metodą.
Zamek może również odpaść z przyczyn leżących po stronie lekarza. Zamki przyklejone zbyt blisko zębów przeciwległych, które podczas zwarcia zębów dotykają swymi krawędziami zamki, mogą doprowadzić do ich zerwania w krótkim czasie. Niewłaściwie spolimeryzowany „klej” trzymający zamek na zębie, czy za mało lub wręcz za dużo użytego „kleju”, to kolejne powody które mogą doprowadzić do odpadnięcia zamka.
Są też przyczyny odpadnięcia zamka niezależne zarówno od pacjenta jak i lekarza. Bywa, że pacjent ma nietypowe szkliwo, które na „pierwsze oko” nie wydaje się zmienione. Z takiego szkliwa w krótki czasie po założeniu zamków potrafi odpaść nawet parę zamków jednocześnie. Nie zależy wtedy szukać winnego, tylko z pokorą założyć zamki drugi raz, może stosując jedynie odmienny „klej” czy technikę klejenia.
Wizyty kontrolne
Przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego lekarz informuje pacjenta o przewidywanej liczbie wizyt kontrolnych. Przy leczeniu aparatem stałym wizyty zalecane są co około 6 tygodni. W nakładkach ortodontycznych, wizyt takich może nie być w ogóle, lub występują one przy noszeniu nakładki o konkretnym numerze, o czym wie lekarz i pacjent.
Nakładki do prostowania zębów
Wizyty kontrolne w leczeniu ortodontycznym nakładkami nie są tak regularne jak w leczeniu aparatem stałym. W planie leczenia lekarz ma informacje w których momentach pacjent powinien przyjść do gabinetu i w jakim celu. Wizyty te nie są zaskoczeniem, gdyż ściśle zależą od etapu leczenia. Zasady wizyt kontrolnych są takie same w każdej firmie nakładkowej. Pacjent może spodziewać się podobnej ilości wizyt podczas kompleksowego leczenia swojej wady amerykańską firmą jak i europejskimi czy polskimi nakładkami.
Cel wizyt kontrolnych w nakładkach ortodontycznych:
- ocena czy ostatnia nakładka została dobrze wynoszona
- sprawdzenie czy postępy leczenia ortodontycznego postępują zgodnie z planem
- policzenie ilości i sprawdzenie jakości naczepów na zębach
- wykonanie strippingu czyli IPR
- dostosowanie czasu noszenia kolejnych nakładek
- wyznaczenie kolejnej wizyty kontrolnej, tak by jej data była dogodna dla pacjenta i lekarz jednocześnie
Aparat stały
Leczenie aparatem stałym naklejanym na zęby od strony wargowej, czy klejonym od strony językowej wymaga regularnych wizyt kontrolnych.
Cel wizyt kontrolnych w aparacie stałym:
- sprawdzenie czy wszystkie zamki znajdują się na zębach
- zmiana drutu na następny zgodnie z planem leczenia
- wymiana kolorowych ligaturek lub sprawdzenie działania zamków samoligaturujących
- ocena efektów noszenia wyciągów
- sprawdzenie stabilności wkręconego miniimplantu ortodontycznego
- ocenienie higieny jamy ustnej, czyli czy pacjent radzi sobie z czyszczeniem zamków po każdym jedzeniu.
Wada zgryzu
Czas leczenia ortodontycznego zależy od rodzaju wady zgryzu jaki ma pacjent. Jest oczywistym, że znacznie mniej czasu zajmie prostowanie paru zębów, niż leczenie zmiany ustawienia wszystkich zębów na raz, lub przemieszczanie zębów by zamknąć przestrzeń po brakującym zębie. Lekarz zawsze przed rozpoczęciem leczenia mówi jaki może być przewidywalny czas leczenia. Proszę zwrócić uwagę, że nigdzie nie mówi się o ostatecznym czas leczenia. Zawsze czas jest podawany z pewną dozą marginesu, liczoną najczęściej w miesiącach.
Prostowanie pojedynczych zębów
Leczenie ortodontyczne, którego głównym celem jest poprawa estetyki trwa relatywnie krótko. W aparacie stałym takie leczenie może zająć około 2 lat. W nakładkach leczenie takie przeprowadzić można u części pacjentów w parę lub paręnaście miesięcy.
Prostowanie wielu zębów
Pełne leczenie ortodontyczne w którym używa się klasycznego aparatu stałego trwać może 2,5- 3 lata. Przy awariach związanych z odpadającymi zamkami czy nieregularnymi wizytami kontrolnymi, takie leczenie może wydłużyć się nawet do 3,5-4 lat. Jest wielu pacjentów z bardzo skomplikowanymi wadami zgryzu w których takie leczenie trwa nawet 5 lat.
W nakładkach ortodontycznych często selekcjonuje się tak wadę zgryzu by leczenie kończyło się po upływie około roku. Możliwe jest leczenie trwające nawet 1,5 czy 2 lata, ale lekarz prowadzący zawsze wtedy wyjaśnia powód. Najczęściej ostatnie miesiące leczenia nakładkami związane są z dostosowaniem łuków do siebie, tak by idealnie do siebie pasowały. Dlatego warto być cierpliwym.
Duże i skomplikowane leczenia
W przypadku zastosowania elementów dodatkowych takich jak wyciągi międzyszczękowe, miniimplanty ortodontyczne, czy aparaty poszerzające podniebienie, leczenie z zasady planowane jest na dłuższe. Podczas leczenia aparatami stałymi 3-3,5 roku to standard przy takich kompleksowych terapiach. Używając nakładek leczenie może być krótsze, ale i tak często przekracza wtedy 1,5 roku a nawet 2 lata.
Czas leczenia ortodontycznego dzieci i dorosłych
Leczenie ortodontyczne może przebiegać szybko u dzieci, ponieważ mają one duży metabolizm kostny i duży potencjał wzrostowy, co pomaga wielokrotnie przy leczeniu ortodontyczny. Młodzież i osoby młode w wieku 20-30-40 lat, to idealni kandydaci do każdej niemalże metody leczenia.
Grupa osób w wieku powyżej 50 roku życia, może mieć zaplanowane dłuższe leczenia. Wynika to zarówno z braków zębowych jakie mogą posiadać, rekonstrukcji protetycznych jakie należy odciążyć podczas leczenia, czy implantów których nie można przemieścić w kości. Pacjenci dojrzali wielokrotnie zaczynają mieć problemy z tzw. przyzębiem, co oznacza stany zapalne dziąseł, lub niższą wysokość kości szczęki czy żuchwy. Wszystko to sprawia, że leczenie może przebiegać dłużej.
Stan zębów i przyzębia
Jeśli pacjent ma wszystkie zęby zdrowe oraz dziąsła i kości szczęk idealne, to można założyć, że leczenie ortodontyczne powinno przebiegać planowo.
Jeśli zęby są po leczeniu kanałowym, lub mają licówki, korony czy mosty, to lekarz może zaproponować dłuższe leczenie aparatem stałym, albo zalecić leczenie nakładkami. Choroby przyzębia cechujące się np. krwawieniem dziąseł, czy ruchomością zębów, mogą one zacznie zwolnić lub wręcz wykluczyć leczenie ortodontyczne. Dlatego tak ważny jest etap przygotowania do leczenia ortodontycznego. Wyleczenie zębów, dziąseł i kości. Wszystko po to by leczenie przebiegało planowo.
UWAGA! Artykuł ma charakter informacyjno-edukacyjny. Artykuł nie jest substytutem diagnozy i leczenia. W artykule nie opisane są wszystkie wskazania i przeciwskazania oraz skutki uboczne leczenia ortodontycznego. Pamiętaj aparat ortodontyczny (np. stały, nakładkowy) to wyrób medyczny który może nie być odpowiedni dla ciebie. Można go stosować jedynie po pełnej diagnostyce stomatologicznej i ortodontycznej oraz jedynie ze wskazań medycznych i pod nadzorem lekarza. Pełen zakres informacji na jego temat uzyskasz zawsze bezpośrednio u lekarza prowadzącego Twoje leczenie. Umieszczone cenniki nie stanowią oferty handlowej wg art. 66 par. 1 Kodeksu Cywilnego i są publikowane tylko w celach informacyjnych. Podane ceny mogą ulec zmianie. Artykuł nie jest sponsorowany