Czy stomatolog dobrze wyleczył mi ząb kanałowo? Jak ocenia się leczenie kanałowe?
Każdy z nas ma, lub zna kogoś, kto przeszedł przez proces skomplikowanego i mało przyjemnego leczenia endodontycznego, czyli kanałowego zęba. Ale skąd wiemy, czy ząb został dobrze wyleczony? W tym artykule opisane są sposoby oceniania leczenia kanałowego.
Warto wiedzieć
Po co wykonuje się leczenie kanałowe zęba?
W przypadku bólu zęba, jego stanu zapalnego lub martwicy, podejmuje się decyzje o leczeniu kanałowym.
Oczywiście wskazań do tego typu leczenia, jest znacznie więcej jak np.:
- próchnicowe obnażenie miazgi
- powikłania pourazowe zęba
- choroby przyzębia
- brak odnalezienia wszystkich kanałów podczas pierwszego leczenia
- potrzeba przeleczenia zęba przed wykonaniem korony, czy mostu protetycznego
Przyczyn wykonania leczenia jest wiele, lecz cel jest jeden. Poprzez leczenie endodontyczne, dentysta usuwa tkanki chore i martwe z systemu korzeniowego zęba. Następnie wypełnia pustą przestrzeń biokompatybilnym materiałem, wypełniającym środek zęba. Kolejnym etapem, jest właściwa odbudowa zęba, poprzez jego wzmocnienie np. wkładem koronowo-korzeniowym i koroną.
Powtórne leczenie endodontyczne pod mikroskopem.
Jak ocenia się leczenie kanałowe zęba?
Ocena leczenia kanałowego zęba obejmuje zbieranie wywiadu, związanego z dolegliwościami subiektywnymi, takimi jak np. obecność ćmiącego bólu, reakcji na przygryzanie, czy występowanie okresowego dyskomfortu trudnego do opisu.
Każda ocena leczenia kanałowego bezwzględnie musi opierać się na analizie np. małego zdjęcia RTG (zaraz po zakończonym po leczeniu), jak też zdjęcia RTG po pewnym czasie od leczenia (np. po roku), a nawet w dalszych odstępach czasowych.
Najwcześniej około rok po leczeniu można wstępnie określić czy leczenie zakończyło się sukcesem.
Co ocenia się na zdjęciu RTG zaraz po zakończonym leczeniu kanałowym?
Na koniec wizyty u dentysty wykonywane jest rutynowe zdjęcie radiologiczne, którego celem jest ocena czy:
- prawidłowo opracowanie są kanały w korzeniach zęba?
- prawidłowo wypełnione są kanały zęba?
- nie doszło do uszkodzenia zęba narzędziami?
- w kanale nie został np. złamany kawałek narzędzia?
- poza wierzchołek korzenia nie przeszło za dużo materiału wypełniającego kanały?
Jakie są wyniki leczenia?
Ze względu na trudność jakie może napotkać dentysta w prawidłowym przeleczeniu endodontycznym zęba, wyniki leczenia ocenia się zarówno pod względem objawów jak dolegliwości rozłożonych w czasie.
Co świadczy o pomyślnym wyniku leczenia ?
- brak odczuwania bólu
- brak obrzęku i innych objawów tj. brak przetoki
- zdrowa przestrzeń wokół zęba i pomiędzy korzeniami zęba widoczna na RTG
- prawidłowa ozębna wokół korzenia zęba widoczna na RTG
Co świadczy o niepewnym wyniku leczenia kanałowego ?
- ta sama wielkość zmiany okołowierzchołkowej lub nieznaczne jej zmniejszenie widoczne na wizycie kontrolnej (RTG)
W takiej sytuacji wg Polskiego Towarzystwa Endodontycznego zaleca się regularne kontrole przez następne 4 lata. Jeśli zmiany pozostaną przez ten czas, można uznać, że leczenie kanałowe prawdopodobnie zakończyło się niepowodzeniem.
Co świadczy o niekorzystnym wyniku leczenia kanałowego?
- występowanie objawów i oznaki infekcji
- gdy zmiana zapalna kości na RTG pojawiła się w następstwie leczenia
- istniejąca wcześniej na RTG zmiana w kości powiększyła się
- zmiana istniejąca wcześniej ma tę samą wielkość
- zmiana istniejąca wcześniej zmniejszyła się nieznacznie w ciągu 4 letniej obserwacji
- występuje resorpcja czyli zanik części korzenia zęba
Dygresje autorki
W artykule podjęłam się próby wytłumaczenia jak ja i moi koledzy dentyści oceniamy wyniki leczenia kanałowego zęba. Mam nadzieję, że pomogłam Państwu zrozumieć złożoność problemu, z którymi spotykamy się w takim leczeniu. Jak wiele zależności musi mieć miejsce by ząb i kość się prawidłowo wygoiły. Najważniejsza jak zwykle w leczeniu, jest współpraca pacjenta z dentystą oraz czas. Rozumiem, że gdy coś nas boli, niepokoi to rezultat leczenia chcemy mieć od razu. W leczeniu kanałowym nie jest to możliwe.
Czekam na pytania, chętnie na nie odpowiem.
Dr Agnieszka Czechumska
4 komentarze
Pytanie z formularza ” ZADAJ PYTANIE DENTYŚCIE”: Miałam zatruty ząb do leczenia kanałowego przez ponad dwa miesiące. Przelkadane wizyty, choroba. Co mogło się stać z moim zębem. Czy to bezpiecznie tyle chodzić z zatrutym zebem?
Potocznie zwane „zatrucie” zęba to procedura wykorzystywana tylko w wyjątkowych przypadkach obecnie. Lek powinien być w zębie jak najkrócej, a wizyta na leczenie „kanałowe” zęba powinno nastąpić w wyznaczonym terminie. Jeśli lek pozostaje w zębie dłużej niż zaplanowano, może okazać się że skuteczność leczenia zmniejszy się. Oznacza to, że tkanki wokół zęba się nie wygoją i być może w przyszłości taki ząb będzie trzeba usunąć. Taka sytuacja też jest skrajna. Obecnie zęby można leczyć a w razie potrzeby/niepowodzenia wykonać np. resekcję wierzchołka korzenia. Proszę napisać, czy będzie Pani leczona pod mikroskopem, przy użyciu lup czy klasycznie? Pozdrawiam
Pytanie z formularza ” ZADAJ PYTANIE DENTYŚCIE”: Witam, czy ząb leczony kanałowo 15 lat temu może być jeszcze raz leczony? Chodzi mi o górną szóstkę która zaczęła mnie boleć po 5 miesiącach od wyrwania dolnej szóstki po tej samej stronie.Tomograf nic nie wykazał, jeden kanał jest źle wypełniony . Stomatolog zaproponował leczenie czwórki kanałowo w której był stan zapalny, ale poprawy nie ma, ta szóstka dalej boli. Czy muszę wyrwać ten ząb ?Proszę o radę.
Świetne pytanie, proszę przeczytać powyższy artykuł i moje osobiste doświadczenia z procedurą leczenia endodontycznego zębów. Podsumowując, ja zawsze rekomenduję próbę leczenia lub re-leczenia ale w powiększeniu np. pod mikroskopem. Obecnie diagnostyka, technologia, narzędzia i materiały są tak bardzo zaawansowane, że ratuje się wiele skrajnie „zepsutych” zębów. Oczywiście zawsze zalecam rozsądek, co oznacza że należy zadać sobie pytanie czy nie powinienem przejść tzw. sanacji jamy ustnej (proszę odnaleźć na portalu artykuł na ten temat). U pacjentów, którzy mają choroby przewlekłe lub przygotowują się do operacji takich zębów się nie powinno leczyć endodontycznie. Ale to już inny temat wykładu. Pani życzę powodzenia i zapraszam do opisania dalszej części Pani historii zęba/zębów….