Jak dbać o zęby u najmłodszych dzieci, gdy nie można uczestniczyć w klasycznych wizytach kontrolnych i leczniczych w gabinecie stomatologicznym? By maluchy miały piękne i zdrowe ząbki, nawet jeśli wizyta u stomatologa z jakiegoś względu nie jest możliwa, polecam wprowadzić w życie zasady opisane w artykule. Ważnym aspektem opieki stomatologicznej jest karmienie piersią i używanie specjalnych ortodontycznych smoczków lub butelek do picia które wpływają na harmonijny rozwój szczęk i zębów dzieci. W czasie dnia i w nocy należy nauczyć dziecko popijać czystą wodą, która naturalnie oczyszcza zęby i zmniejsza ilość bakterii mogących wpłynąć na rozwój próchnicy zębów. O złym wpływie płatków śniadaniowych na zęby i częstych przekąskach również dowiesz się z tego artykułu.
Warto wiedzieć
Karmienie piersią
Specjaliści wielu dziedzin medycyny, rekomendują karmienie piersią. Korzyści z tego rodzaju karmienia są nie do przecenienia. Karmienie piersią jest korzystne zarówno dla matki, jak i dla dziecka z wielu przyczyn.
Karmienie piersią:
- sprzyja budowaniu silnej więzi emocjonalnej między matką a dzieckiem
- mleko matki zawiera wszystkie niezbędne składniki odżywcze, takie jak białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy i minerały, które są potrzebne do prawidłowego rozwoju dziecka
- wspomaga rozwój odporności dziecka, ponieważ mleko matki zawiera przeciwciała, które pomagają w zwalczaniu infekcji i chorób
- jest wygodne, ponieważ nie wymaga przygotowywania butelek ani podgrzewania mleka
- mleko matki jest łatwiejsze do strawienia dla dziecka co może zmniejszyć ryzyko wystąpienia kolki, alergii pokarmowych.
- u matki może zmniejszyć ryzyko wystąpienia raka piersi i jajników, a także pomaga szybciej odzyskać wagę po porodzie.
Dlatego jeśli to możliwe, zachęca się matki by nawet parę tygodni, 3 miesiące, czy pół roku, przystawiały dziecko do piersi. Dziecko poprzez używanie naturalnego mechanizmu ssania ułatwia sobie harmonijny rozwój wszystkich elementów jamy ustnej (prawidłowe ułożenie żuchwy, języka, stymulacja mięśni).
Karmienie butelką
Karmienie dziecka butelką również może być korzystne w niektórych sytuacjach. Decyzja powinna być podejmowana indywidualnie, biorąc pod uwagę zdrowie i potrzeby zarówno matki, jak i dziecka. Warto skonsultować się z lekarzem lub doradcą laktacyjnym, aby uzyskać więcej informacji i wsparcia w podjęciu właściwej decyzji oraz doborze najlepszego kształtu smoczka i butelki.
Jeśli dziecko od urodzenia karmione jest butelką, to warto rozważyć zakup butelek ze smoczkami tzw. fizjologicznymi. Smoczki takie, są specjalnie zaprojektowane, by jak najwierniej odtwarzać sutek mamy i ułatwiać maluchowi ssanie, w sposób naturalny. Smoczki fizjologiczne rekomendowane są przez pediatrów oraz ortodontów.
Woda jako podstawa czystej jamy ustnej
Lekarze i dietetycy zwracają uwagę, by jak najszybciej nauczyć dziecko picia wody i popijania posiłków wodą. Woda rozcieńcza cukry pokarmowe i zmywa początek osadzającego się na powierzchni zębów osadu, czyli tak zwanej płytki nazębnej. Nawyk popijania po jedzeniu wieczornym czy nocnym, może uratować wiele zębów mlecznych przed np. próchnicą butelkową.
Popijanie sokami
Dziecko powinno jeść więcej warzyw i owoców, zamiast pić głównie soki. Ważne jest, aby wybierać soki o niskiej zawartości cukru.
Oczywistym jest, że każdy rodzic od czasu do czasu kupi swojemu maluchowi, pyszny soczek w kolorowym opakowaniu. Nie powinno być to jednak codziennością dziecka, gdyż soki takie w zdecydowanej większości dosładzane są ogromną ilością cukru. W przeciwieństwie do spożycia całych owoców i warzyw, soki zazwyczaj pozbawione są błonnika, który jest ważny dla zdrowia układu pokarmowego i może pomagać w utrzymaniu uczucia sytości.
Jeśli dziecko zbyt często popija takimi sokami to pH śliny zmienia się na niekorzystne, a bakterie próchnicotwórcze mają prostą i szybką pożywkę do wzrastania. W związku z powyższym oprócz próchnicy, może rozpocząć się problem z utrzymaniem prawidłowej masy ciała.
Przekąski i podjadanie między posiłkami
Warto pamiętać, że kluczowe jest zachowanie równowagi i umiarkowania w spożywaniu przekąsek, zachęcanie do zdrowych wyborów żywieniowych oraz prowadzenie aktywnego trybu życia. Rodzice i opiekunowie powinni być świadomi wpływu przekąsek na zdrowie dziecka i starać się dostarczać im zdrowe, zrównoważone i różnorodne przekąski.
Niektóre przekąski mogą dostarczać wartości odżywczych, takich jak witaminy, minerały, białko i błonnik, co może być korzystne dla zdrowego wzrostu i rozwoju dziecka. Inne natomiast o wysokiej zawartości kalorii, tłuszczu i cukru może prowadzić do nadmiernego przyrostu masy ciała u dzieci, co z kolei może zwiększać ryzyko otyłości i związanych z nią problemów zdrowotnych. Są badania sugerujące, że spożywanie niezdrowych przekąsek o wysokiej zawartości cukru lub tłuszczu, może być powiązane z niestabilnością emocjonalną i problemami behawioralnymi u dzieci.
Dlatego zaleca się nie uczyć dziecka jedzenia przekąsek między posiłkami. Zaleca się nie uzależniać dziecko od smaku słodkiego. Zmniejszenie ilości najróżniejszych cukrów (tych prostych i złożonych) w jedzeniu i piciu jeszcze nikomu nie zaszkodziło. Nadmiar cukru zarówno w ilości jak i/lub częstotliwości jedzenia negatywnie wpływa na stan zdrowia zębów jak również stan ogólny organizmu. Na ten temat jest wiele informacji ogólnodostępnych. Dentyści rekomendują podawanie racjonalną ilość przekąsek czy deserów od razu po głównym posiłku, tak by zmniejszyć zarówno ilość jak i częstotliwość przyjętych pokarmów. Po zjedzeniu posiłku i następującego po nim deseru, w jamie ustnej jednokrotnie dochodzi do zmiany pH śliny i podwyższenia ilości cukru wokół zębów. Z wielu powodów stomatologicznych i ogólnomedycznych jest to korzystne, gdy przerwy między jedzeniem są dłuższe.
Płatki śniadaniowe
Nie zdajemy sobie sprawy, iż wśród wszystkiego co można zjeść w ciągu dnia, to płatki śniadaniowe według moich obserwacji są NAJGORSZE DLA ZĘBÓW. Płatki śniadaniowe, zarówno w postaci płatków owsianych czy smakowych czekoladowych kuleczek, gwiazdek i innych kształtów OBLEPIAJĄ zęby. Proszę po takim pysznym śniadanku zobaczyć ząbki dziecka – będą Państwo bardzo zaskoczeni, co zobaczycie w bruzdach zębów waszych pociech. Niestety zęby oblepione płatkami są bardzo trudne do wyszczotkowania i umycia. Jeszcze nie widziałam w swojej karierze dziecka do 6 roku życia, które umiałoby doszorować takie śniadanie własnoręcznie.
Moja rada. Proszę wdrożyć poniższą zasadę jak postępować po zjedzeniu płatków śniadaniowych:
- zaraz po zjedzeniu płatków, dziecko ogląda swoje brudne zęby w lusterku
- samodzielnie myje zęby szczoteczką ręczną lub elektryczną
- rodzic zawsze poprawia umyte ząbki, tak by nie było już resztek jedzenia w zębach
- dziecko może w lusterku sprawdzić czy ząbki są czyste
Polecam artykuły: Jaką szczoteczkę wybrać dla dziecka?; Jak czyścić zęby dziecka?
Dziadek i Babcia
By opieka nad dzieckiem była efektywna wszyscy opiekunowie powinni przestrzegać tych samych zasad.
Niestety wielokrotnie kochany dziadek czy babcia, mogą sobie nie zdawać sprawy:
- nie umycie zębów po całym dniu jedzenia ciasteczek i cukiereczków
- szklaneczka soczku przed snem
To zaprzepaszczenie naszej ciężkiej i konsekwentnej pracy nad dobrymi nawykami i czystą jamą ustną dziecka. Warto porozmawiać na ten temat z dziadkami, by wiedzieli, że niewiele trzeba by dziecko uniknęło dużej ilości ubytków w zębach. Wspólnie nauczmy dziecko prawidłowego dbania o higienę jamy ustnej.
Pamiętajmy!
- Dzieci w Polsce mają kompleksową bezpłatną obsługę stomatologiczną. Więcej w artykule pt.: „Dentysta na NFZ dla dzieci w 2023 r.”
- W domu, u babci, na wakacjach, wycieczce – trzeba dbać o zęby zawsze i wszędzie. Nie ma lepszego, czy gorszego miejsca by przestrzegać podstawowych zasad higieny jamy ustnej. Tak samo pamiętać należy o podstawowych zasadach żywieniowych. Pomoże to na utrzymanie uzębienia i wszystkich elementów jamy ustnej w dobrym stanie.
- Ważne aby dziecko zaprzyjaźnił się z dentystą dla dzieci- wybierz się na wizytę adaptacyjną.
