Co zrobić by dzieci miały piękny, zdrowy i radosny uśmiech. Wspólnie możemy wpłynąć na to, by dzieciństwo upłynęło dzieciom bez próchnicy zębów, lub z niewielkimi jej konsekwencjami. W tym artykule dowiesz się jak czyścić buzię niemowlaka i przedszkolaka.
Warto wiedzieć
Jak czyścić buzię niemowlaka, który nie ma jeszcze zębów?
Czyszczenie buzi małego dziecka, należy zacząć zanim wyrzną się pierwsze zęby mleczne. Wiemy, że błona śluzowa dziecka jest już skolonizowana bakteriami, dlatego należy zrobić wszystko, by pierwsze zęby wyrznęły się w czystym, przyjaznym środowisku. Małemu dziecku należy przecierać, wycierać, bezzębne wały dziąsłowe, kupionymi w aptece np. sterylnymi gazami, umoczonymi w soli fizjologicznej lub przegotowanej letniej wodzie. Owija się gazik wokół palca, najlepiej wskazującego, zanurza w płynie by nie był suchy i szorstki. Takim gotowym palcem, czyści się błonę śluzową dziecka całej buźki. Istnieją na rynku, gumowe czy silikonowe szczoteczki lub naparstki z mikrofibry do higieny bezzębnej buzi malucha. Wszystko co wkładamy do buzi dziecka musi być czyste. Ważnym jest również to, by poświęcić chwilkę czasu na masaż dziąseł. Dziecko, po pierwsze przyzwyczaja się do dotyku jamy ustnej, co ułatwi w przyszłości pracę dentyście. Po drugie, masaż dziąseł zwiększa ukrwienie, dlatego proces wzrastania i wyrzynania pierwszych zębów mlecznych, może przebiegać łagodniej.
Jak wygląda czyszczenie zębów mlecznych ?
Pierwsze zęby mleczne, jak też obecne później, wszystkie zęby, w buzi małego dziecka czyści się tak samo. Podstawową zasadą jest tzw. podwójne czyszczenie zębów. Oznacza to, że dziecko myje sobie ząbki jak potrafi samo. Na początku jedynie gryzie i bawi się szczoteczką bez pasty. Etap ten jest niezmiennie ważny, dla oswajania się ze szczoteczką i rutyną czyszczenia zębów. Dziecko gryząc szczoteczkę po stronie główki z włosiem, czy samą rączkę szczoteczki, wykonuje sobie automasaż dziąseł, którego dobry wpływ opisałam powyżej. Drugie czyszczenie, to czyszczenie zębów mlecznych wykonane przez rodzica.
Mycie zębów to obowiązek, ale może być również fajną zabawą.
Co powinien posiadać i wiedzieć rodzic, by dobrze myć dziecku zęby?
- Proporcjonalna do wieku szczoteczka do zębów mlecznych
- Szczoteczka używana może być zarówno ręczna jak i elektryczna
- Szczoteczka powinna mieć miękkie i wielopęczkowe włosie na małej główce
- Włosie szczoteczki powinno być dobrej jakości, czyli wykonane z tworzywa sztucznego
- Szczoteczkę należy wymieniać dość często, tak by włosy nie rozchodziły się jak ”choinka” w każdą stronę, ponieważ przy takim ułożeniu, szczoteczka nie czyści dokładnie zębów, a niestety często rani delikatne dziąsła dziecka.
- Szczoteczkę należy wymieniać zawsze po przebytej przez dziecko chorobie
- Ilość pasty do zębów zależy od wieku dziecka i stężenia fluoru
- Pasta powinna być rekomendowana przez stomatologa na podstawie badania dziecka
- Rodzic powinien opanować umiejętność mycia zębów mlecznych metodą tzw. Fonesa czyli „kółeczek”
Pastę w ilości minimalnej czyli małe ziarenko ryżu lub groszku (wybór uzależniony od stężenia fluoru i wieku dziecka). Czyszczenie zębów powinno odbywać się minimum 2 razy dziennie, w tym obowiązkowo po ostatnim posiłku. Najważniejsze jest czyszczenie wieczorne, tak by dziecko podczas snu, gdy ilość i przepływ śliny jest zmniejszony, miało jak najmniej zarówno „cukrów” jak i bakterii w jamie ustnej. Zmniejszy lub zahamuje to rozwój próchnicy. W czyszczeniu zębów nie ma świąt i wyjątków. Oznacza to, że rodzic codziennie MUSI myć zęby swojego malucha, zarówno w tygodniu jak i w weekend. Utrudnieniem opieki nad jamą ustną dziecka są okresy choroby, czy hospitalizacji. Lecz nawet tam, należy starać się przestrzegać podstawowych zasad higieny, oraz redukować ilość i częstotliwość podawania cukrów.
Jaką pastę do zębów mlecznych wybrać?
Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej, dzieci od szóstego miesiąca życia powinny używać pasty o stężeniu fluoru 1000ppmF, pod ścisłym nadzorem rodziców. Dawniej zalecano pasy o stężeniu 500 ppmF, lecz niestety nie spełniały one swojej roli przeciwpróchnicowej. Jeśli rodzic ma obawy, co do ilości pasty, lub wyboru pasty dla swojego dziecka, zaleca się by około 6 miesiąca życia udać się na PIERWSZĄ wizytę kontrolną do stomatologa dziecięcego/pedodonty. Lekarz zrobi badanie stomatologiczne dziecka, zbierze wywiad ogólnomedyczny i środowiskowy malucha. Na tej podstawie zarekomenduje rodzicom, pastę do zębów dla dziecka, dobraną indywidualnie. Nie wszystkie dzieci wymagają pasty do zębów z fluorem, lecz o tym poinformuje stomatolog.
Co o fluorze mówią stomatolodzy?
W związku z licznymi wpisami rodziców na różnych forach parentingowych, o obawie stosowania fluoru w pastach do zębów dla dzieci, szczególnie tych, które nie potrafią skutecznie wypluwać śliny, poniżej przestawiono listę stowarzyszeń stomatologicznych wypowiadających się pozytywnie o pastach z fluorem:
- Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
- Światowa Federacja Dentystyczna (FDI)
- American Academy of Pediatric Dentistry (AAPD)
- European Archives of Paediatric Dentistry (EAPD)
Wszystkie Organizacje i Towarzystwa podkreślają jednogłośnie, że wybór środka czyszczącego zęby małego dziecka, powinien być dobrany indywidualnie, jedynie przez stomatologa. Podkreśla się, by nie polegać na reklamach, czy dostępnych na półkach produktach stomatologicznych. Każde dziecko podlega indywidualnej ocenie, dlatego to co stosować może jedno dziecko, nie koniecznie może być wskazane dla innego. Reasumując, fluor jest sprawdzonym i skutecznym środkiem przeciw próchnicy. Rekomenduje się, przed kupnem i stosowaniem pierwszej pasty dla dziecka, rodzinną wizytę u stomatologa. Jest ona bezpłatna refundowana przez NFZ.
Ile pasty nałożyć?
U najmłodszych dzieci, do 3 roku życia nie należy używać dużej ilości pasty. Delikatne muśnięcie, maźniecie, pastą szczoteczki jest wystarczającą ilością, by zabieg mycia zębów mógł odbyć się prawidłowo. Jest to objętość jednego ziarenka ryżu.
U dzieci nieco starszych, między 3 a 6 rokiem życia, zaleca się stosowanie pasty do zębów w ilości ziarenka groszku. Dentyści przypominają, że nie ilość ale jakość pasty ma znaczenie. Im więcej fluoru, tym mniejsze ilości pasty, i większy nadzór rodzica nad czyszczeniem i wypluwaniem.
Jakimi ruchami myć zęby dziecka?
Małe dziecko, zarówno z kilkoma, jak i wszystkimi zębami mlecznymi wymaga odpowiedniej techniki szczotkowania. Dzieci same jak i rodzic, powinny oczyszczać zęby mleczne ruchami okrężnymi szczoteczki. Oznacza to, że na ząbkach „maluje się” szczoteczką kółeczka. Metoda ta nazywa się Fonesa, tzw. kółeczkowa (okrężna). Są to łatwe ruchy, dlatego jest to rekomendowany sposób mycia mlecznych ząbków. Na żującej powierzchni można „poszorować” zęby, czyli poziomo poruszać szczoteczką, tak by górne części zębów też dobrze wyszorować. Z bruzd (czyli zagłębień) szkliwa, wymieść wszystkie zalegające resztki pokarmowe. Powierzchnie zębów, od strony językowej, warto natomiast „wymiatać”. Szczoteczką zrobić ruch, od dziąsła do góry zęba, tak by usunąć nawet z tej powierzchni osad. Praktyka czyni mistrza, dlatego zachęcam do regularnego szczotkowania zębów. Stomatolog lub higienistka stomatologiczna chętnie Państwu pokażą i wytłumaczą jakimi ruchami szczoteczki myć ząbki dziecka.
Dygresje autorki
Łatwo się mówi i pisze, a trudniej zrobić. Wiem o tym doskonale. Najtrudniej jest być konsekwentnym. Dzieci z zasady nie będą zachwycone tym, że chcemy im umyć zęby. My często nie będziemy mieli siły, albo cierpliwości, codziennie „męczyć” się z dziećmi i ich zębami. Pamiętajmy, że nauka mycia to inwestycja na przyszłość. Czego uda nam się nauczyć dziecko w pierwszych 2-3 latach, to procentować będzie w kolejnych latach życia naszej pociechy. Sprawdza się tu przysłowie: ”Czego się Jaś nie nauczył, tego Jan nie będzie umiał”. A czy Państwo wiedzą, że prawie wszyscy dorośli myją swoje zęby „kółeczkami”, czyli metodą którą nauczyli się w dzieciństwie. Wiedzieliście, że zdrowe zęby osób dorosłych powinno się myć inną metodą?
W razie pytań służę pomocą.
