Po co dentyście zdjęcie panoramiczne zębów ?

na monitorze dentysta widzi zdjęcie zębów

Zdjęcie panoramiczne to stomatologiczne zdjęcie RTG, które uwidacznia nie tylko jeden ząb, lecz znaczną część szczęki i żuchwy. Pozwala ono dentyście ocenić wstępnie zarówno zęby, jak też kość, stawy skroniowo-żuchwowe, czy zatoki szczękowe. Zdjęcie to wymagane jest zawsze przed podjęciem jakiegokolwiek leczenia stomatologicznego, jeśli poprzednie zdjęcie jest starsze niż około 2 lata. W tym artykule dowiesz się, kiedy i dlaczego wykonuje się to zdjęcie oraz jak się do niego przygotować?

Co dokładnie widać na zdjęciu panoramicznym?

Zdjęcie panoramiczne zwane również jest pantomogramem. Dobrze wykonane zdjęcie pokazuje następne elementy twarzoczaszki:

  • wszystkie zęby i ich korzenie
  • kości szczęki i żuchwy
  • kanał nerwu żuchwowego
  • przyzębie
  • stawy skroniowo-żuchwowe
  • zatoki szczękowe (całościowo lub częściowo)
  • jamę nosową i przegrodę nosową (całościowo lub częściowo)
  • część dolną oczodołu
  • cześć kręgosłupa szyjnego
Zdjęcie rentgenowskie wszystkich zębów

Zdjęcie rentgenowskie wszystkich zębów czyli RTG panoramiczne pozwala dentyście ocenić stan zębów, kości i wiele struktur środkowego i dolnego piętra twarzy.

Co ocenia się na zdjęciu panoramicznym?

Pantomogram  to podstawowe zdjęcie w diagnostyce stomatologicznej. Dentysta ma obowiązek bardzo wnikliwie przeanalizować dostarczone zdjęcie, gdyż na jego podstawie planuje się leczenie.

Stomatolog ocenia:

  • zęby pod kątem: obecności próchnicy; anatomii ilości i położenia; zmian okołowierzchołkowych przy korzeniach zębów (z lub po leczeniem kanałowym)
  • stan koron, mostów protetycznych, czy też implantów
  • ustawienie zębów mądrości, i na podstawie tego zdjęcia, może podjąć wstępną decyzję czy zęby te, zakwalifikowane są do usunięcia, czy można je pozostawić
  • kości szczęki i żuchwy – ilość i jakość kości, pod kątem ewentualnego wykorzystania pod implant, ocenia zdrowie kości (czy nie ma stanu zapalnego czy nowotworowego kości)
  • przyzębie – ilość kości w aspekcie utrzymania zęba w kości, bada czy nie ma ostrych lub przewlekłych stanów zapalnych (które w przypadku chorób periodontologicznych, często przebiegają niemal bezobjawowo)
  • stawy skroniowo-żuchwowe – kształt i ustawienie
  • zatoki szczękowe – kształt i obecność ewentualnych patologii
  • jamę nosową i przegrodę nosową – kształt i obecność ewentualnych patologii
  • oczodół- badanie przesiewowe struktur twardych oczodołu

Jeśli okaże się, że na tym zdjęciu jakiś element jest niejednoznaczny do zinterpretowania, lub lekarz uzna, że trzeba poszerzyć diagnostykę, to zaleca wykonanie małego zdjęcia zębowego lub kompleksowego badania CBCT.

Kiedy najczęściej wykonuje się pantomogram?

Kompleksowe zdjęcie wszystkich zębów i całej jamy ustnej najczęściej wykonuje się w takich przypadkach jak:

  • diagnostyka przyczyny bólu w obrębie jamy ustnej
  • ocena zaawansowania próchnicy zębów
  • sprawdzenie stanu kości
  • ocena zawiązków zębów stałych u dzieci albo ustawienie „kłów” i „zębów mądrości” w kości u młodzieży
  • przed zabiegiem usunięcia zęba
  • przed planowanym leczeniem ortodontycznym, protetycznym, implantologicznym
  • po urazie w obrębie szczęki i żuchwy
  • diagnostyka problemów wydzielania śliny
  • przed planowanymi zabiegami operacyjnymi. Przed operacją powinno wykonać się SANACJĘ JAMY USTNEJ, czyli sprawdzenie czy w jamie ustnej nie ma ukrytych stanów zapalnych tzw. potencjalnych ognisk zakażenia.

Czy dzieci i pacjentki w ciąży mogą wykonać zdjęcie panoramiczne?

Przeciwskazaniem względnym do badań radiologicznych w medycynie jest np. ciąża, podejrzenie ciąży i wiek rozwojowy dziecka. Oznacza to, że jeśli nie ma pilnego wskazania do wykonania diagnostyki radiologicznej w tych grupach pacjentów, badanie należy przełożyć na inny czas (kobieta po porodzie lub dziecko w starszym wieku). Lekarz potrafi ocenić, czy dana osoba musi mieć bezwzględnie wykonane to zdjęcie czy nie ? Prosimy zaufać swojemu lekarzowi prowadzącemu np. leczenie stomatologiczne, periodontologiczne czy ortodontyczne. Mam nadzieję, że nie trzeba tłumaczyć potrzeby diagnostyki radiologicznej po wypadku lub urazie w obrębie zębów, buzi czy twarzy. Tu najważniejsze jest postawienie trafnej diagnozy i wdrożenie prawidłowego leczenia, dlatego jeśli lekarz zaleci i uzasadni więcej korzyści niż wad wykonanie RTG, należy zezwolić na wykonanie takiego prześwietlenia.

Jeśli pacjent ma choroby neurologiczne związane z obecnością drgawek, badanie prawdopodobnie się nie uda, gdyż przez chwile nie można ruszyć głową.

Zdjęcia panoramiczne u dziecka

Zdjęcie panoramiczne u dzieci zalecane są najczęściej przez pedodontów (stomatologów dziecięcych) i ortodontów

Czy dawka promieniowania RTG podczas tego badania jest duża?

Wykonując badanie metodą cyfrową, pacjent otrzymuje dawkę promieniowania, która nie powinna wpłynąć na ogólny jego stan zdrowia.

Zdjęcie panoramiczne jest jednym z częściej wykonywanych zdjęć w radiologii. Jednorazowa dawka promieniowania RTG, szacowana jest na dawkę równoważną przyjętej dawce 2-3 dniowego promieniowania przyjętego z otaczającego nas środowiska.

Jak przygotować się do badania i ile kosztuje?

Zdjęcie panoramiczne nie wymaga przygotowania. Wykonać je można w każdej chwili. Potrzebujemy jednak, skierowanie od lekarza z pieczątką, podpisem i celem wykonania badania.

Warto przed badaniem, zdjąć metalową biżuterię, czy wyjąć z jamy ustnej metalowe protezy.

Wykonanie zdjęcia jest szybkie i niebolesne, trwa zaledwie kilkadziesiąt sekund, a wynik otrzymujemy na kliszy radiologicznej lub nośniku danych już po paru minutach.

Koszt takiego zdjęcia waha się od 60 zł do około 100 zł.

Dygresja autorki

Proszę nie bać się zdjęć, dzięki temu badaniu, pacjent może być pewny, że jego problemy stomatologiczne będą zauważone. Pantomogram daje wszystkie podstawowe i niezbędne informacje jakie potrzebuje dentysta, by móc dobrze ocenić stan jamy ustnej. Na jego podstawie potrafi odpowiedzieć pacjentowi, co jest najpilniejsze do wyleczenia. Oglądając zdjęcie należy pamiętać, że lewa strona na panoramie to prawa strona pacjenta.

Dr Agnieszka Czechumska

Zobacz jeszcze:

2 komentarze

Kamila 17 maja 2023 - 12:52

witam przeszłam zapalenie zatok, za tydzien mam leczenie kanałowe, czy poprosić o zdjęcie panoramy przed ? skończyłam antybiotyk, zdrowieje, flegma jeszcze jest. A laryngolog daleko, czy dentysta potrafi ocenić, czy mamy zdrowe zatoki?

Odpowiedz
dr Agnieszka 17 maja 2023 - 13:46

Witam, wyleczone lub pod koniec leczenia zapalenie zatok nie jest bezwzględnym przeciwskazaniem do wykonania leczenia kanałowego zęba. Jeśli nie ma Pani temperatury i nie kaszle Pani oraz może Pani swobodnie oddychać to warto w zaplanowanym terminie wykonać leczenie. Lekarz prawdopodobnie przed leczeniem kanałowym zrobi małe zdjęcie zębowe lub zdjęcie panoramiczne. Zapalenie zatok może być ostre lub przewlekłe. Nie wiem jakie miała Pani leczone, ale jeśli nie ma objawów utrudniających spokojne siedzenie na fotelu stomatologicznym to rekomenduję przeprowadzenie leczenia endodontycznego. Pozdrawiam

Odpowiedz

PODZIEL SIĘ SWOIMI PYTANIAMI I OPINIAMI