Rehabilitacja protetyczna u pacjentów po operacyjnym usunięciu nowotworu z okolicy twarzoczaszki jest bardzo trudna. Gdy pacjent ma deformacje lub ubytek tkanek w okolicy szczęki, żuchwy, czy innych części twarzy, standardowe protezy zębowe nie spełniają swojej funkcji. Zespoły stomatologiczne składające się m.in. z: chirurgów, dentystów i protetyków, współpracują nad rehabilitacją pacjenta po zabiegu i odtworzeniu utraconej funkcji mowy, żucia, czy estetyki. NFZ pacjentom po chirurgicznym leczeniu nowotworów w obrębie twarzoczaszki refunduje np. protezy z obturatorem do zamknięcia połączenia między jamą ustną, podniebieniem a zatoką szczękową. Pacjent ma zapewnione protezy poresekcyjne natychmiastowe, tymczasowe a następnie docelowe. Jeśli został usunięty nowotwór wraz z np. częścią nosa lub okiem to NFZ refunduje epitezy do uzupełnienia np. nosa, wargi, wnętrza oczodołu z okiem. W artykule znajdują się informacje o refundowanych świadczeniach z protetyki stomatologicznej w ramach NFZ w 2023 r., dla pacjentów po leczeniu nowotworów twarzoczaszki.
Warto wiedzieć
Protetyka stomatologiczna w ramach NFZ dla pacjentów po chirurgicznym leczeniu nowotworów w obrębie twarzoczaszki
Pacjent po zabiegach chirurgicznych w obrębie twarzoczaszki oprócz standardowych świadczeń z protetyki stomatologicznej na NFZ, ma również możliwość skorzystania ze specjalnych procedur takich jak np.:
- uzupełnienie brakujących tkanek miękkich poprzez wykonanie specjalnej protezy,
- wyrównanie lub zamknięcie defektu/defektów w obrębie szczęki przy istniejącym resztkowym zgryzie lub przy bezzębnej szczęce specjalnie ukształtowaną protezą.
Oraz wykonanie:
- obturatora dla zamknięcia podniebienia miękkiego,
- tymczasowej protezy poresekcyjnej wypełniającej ubytki po resekcji lub uzupełniającej duże defekty szczęki,
- protezy poresekcyjnej ostatecznej,
- protezy lub epitezy dla uzupełnienia zewnątrzustrojowych defektów części miękkich, lub dla uzupełnienia, brakujących części twarzy w mniejszym zakresie, a także lub w większym zakresie.
Warto wiedzieć
Opiekę pooperacyjną nad pacjentem z usuniętymi tkankami w obrębie twarzoczaszki sprawuje nie jeden lekarz, lecz zespół specjalistów. Oprócz chirurga, protetyka, dentysty istotną częścią zespołu jest technik dentystyczny z umiejętnościami kształtowania protez zębowych tymczasowych, ostatecznych o bardzo nietypowych kształtach.
Co to jest proteza zębowa z obturatorem?
Proteza protetyczna zaopatrzona w obturator, to proteza częściowa lub proteza całkowita z zębami. W części przyległej do utraconych tkanek np. do podniebienia, technik protetyczny kształtuje wypukły element zamykający powstałą przestrzeń. Oczywiście by zrobić tak dokładną protezę, lekarz stomatolog wykonuje precyzyjny wycisk podniebienia i brzegów przyległych po ubytku utraconych tkanek. Wykonanie takiej protezy jest bardzo skomplikowanym procesem. NFZ refunduje zarówno wykonanie jak i naprawę protezy z obturatorem.
W Polsce są technicy dentystyczni specjalizujący się w tych nietypowych kształtach protez. Specjalnie na potrzeby edukacyjne tech. dent. Bogusław Bąk udostępnił naszym czytelnikom zdjęcie protezy górnej z dodatkowo ukształtowanym obturatorem wypełniającym usuniętą podczas operacji prawą część podniebienia.
Serdecznie dziękuję panu tech. Bogusławowi Bąk za udostępnienie fotografii własnoręcznie wykonanej protezy całkowitej z obturatorem, a tym samym wkład w edukację polskich pacjentów.
red. dr n. med. lek. dent. Agnieszka Czechumska
W tym miejscu informujemy o istnieniu wspaniałej Fundacji „Z uśmiechem przez życie”. Misją Fundacji jest krzewienie wiedzy z zakresu profilaktyki i wczesnej diagnostyki zmian przednowotworowych w jamie ustnej. Zapraszamy do czytania wspólnie opracowanego przez Fundację i nasz Portal artykułu pt.:
Rak jamy ustnej, co powinienem wiedzieć?
Na stronie Fundacji podane są adresy gabinetów prowadzących akcje bezpłatnych przesiewowych badań jamy ustnej.
O tym jak mogą wyglądać takie badania przeczytasz w artykule podsumowującym akcję w której uczestniczyła dr A. Czechumska:
Badania profilaktyczne – Gdańsk 04.12.2021
Jak wygląda proteza protetyczna poresekcyjna?
Proteza protetyczna poresekcyjna częściowo jest standardowa, ponieważ wykonana jest z akrylu i uzupełnia brakujące zęby. Różnica polega na jej odmiennym ukształtowaniu w niektórych miejscach. Tam gdzie brak tkanek, lekarz pobiera wycisk a technik dokłada materiał by dokładnie wypełniał pooperacyjną przestrzeń.
Przykładem może być proteza pokazana powyżej lub proteza poresekcyjna pokazana w artykule lekarzy z Uniwersytetu Jagielońskiego http://www.protetstomatol.pl/pdf-168062-91743?filename=Prosthetic%20rehabilitation.pdf
Co to jest epiteza w obrębie twarzy?
Jeśli podczas operacji nowotworu chirurdzy usunęli chore tkanki twarzy np. część nosa, oko to wykonywana jest specjalna proteza uzupełniające te tkanki nazywana ektoprotezą lub epitezą.
Przykładem może być epiteza uzupełniająca utracone oko umocowane do oprawek okularów, którą można zobaczyć w powyżej cytowanym artykule.
NFZ Wykaz świadczeń protetyki stomatologicznej po chirurgicznym leczeniu nowotworów w obrębie twarzoczaszki
Bibliografia
Dziennik Ustaw – rok 2021 poz. 2148 OBWIESZCZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 12 października 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego z późniejszymi zmianami. Dziennik Ustaw – rok 2022 poz. 1912 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA1) z dnia 25 sierpnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego2)
Artykuł ma charakter informacyjno-edukacyjny. Artykuł nie opisuje wszystkich możliwości rehabilitacji protetycznej. Każdy pacjent ma odmienny kształt i wygląd protezy pooperacyjnej. Więcej informacji uzyskasz u swojego lekarza prowadzącego leczenie.
