Usunięcie zęba może nastąpić z wielu powodów, lecz postępowanie po tym popularnym zabiegu jest ujednolicone. Przestrzeganie zaleceń pozabiegowych ma kluczowe znaczenie na poprawność gojenia się zębodołu. By zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań (np. zapalenia zębodołu, dużego obrzęku, krwawienia, ropnia), najważniejsze jest przestrzeganie wszystkich zaleceń jednocześnie, a nie pojedynczych od czasu do czasu.
Warto wiedzieć
Zalecenia przed usunięciem zęba
- Jeśli jest to możliwe zaleca się wykonanie zabiegu profesjonalnego oczyszczenia zębów (skaling i/lub piaskowanie), w celu zmniejszenia ilość złogów zębowych czyli miejsc kumulacji bakterii (kamienia i płytki nazębnej).
- Zaleca się umycie zębów szczotką z pastą do zębów oraz przepłukanie jamy ustnej płukanką do jamy ustnej ze związkiem bakteriobójczym.
- W przypadku problemów z krzepliwością krwi lub innymi chorobami (np. cukrzyca, nadciśnienie tętnicze) zaleca się konsultację z lekarzem pierwszego kontaktu lub stomatologiem, by ustalić postępowanie farmakologiczne przed jak i po usunięciu zęba.
- Zaleca się odstawienie palenia papierosów.
- Na zabieg należy przyjść napojonym i najedzonym, lecz nie tuż po obfitym posiłku.
Jak wygląda zabieg usunięcia dolnego zęba mądrości?
Na poniższych rycinach i zdjęciach wytłumaczony został zabieg usunięcia poziomo położonego zęba mądrości. Dolny ząb mądrości może mieć różne ułożenie, lecz z doświadczenia dentystów wynika, że większość tych zębów z różnych powodów jest do usunięcia.
Najpopularniejsze powody usunięcia „8”:
- Krzywe wyrzynanie się (poziomo, skośnie, w bok, do tyłu)
- Tor wyrzynania idący na wcześniejszy ząb, czyli wpychanie się „8” na „7”
- Zniszczenie próchnicowe zęba (niestety „8” ciężko wyczyścić czego konsekwencją może być szybko rozwijająca się próchnica)
- Ząb utknął w kości co oznacza, że nad zębem jest za dużo tkanki kostnej i nigdy nie uda mu się jej przebić i pokazać się w buzi (tu decyzję można podjąć w kierunku usunięcia lub obserwacji)

Usuwanie zęba mądrości. Cz.1

Usuwanie zęba mądrości. Cz.2
Zalecenia po usunięciu zęba
- Jałowy tampon należy trzymać przyciśnięty nad miejscem usunięcia zęba 20-30 minut. Ucisk i separacja od środowiska zewnętrznego (śliny) pomaga zatamować krwawienie i wpływa na bardziej poprawne utworzenie się skrzepu.
- Jeśli u pacjenta występuje gorączka należy powiadomić o tym lekarza.
- Sączenie się niewielkiej ilości krwi z rany poekstrakcyjnej przez okres pierwszej doby po zabiegu jest zjawiskiem naturalnym. Jeśli nastąpi zwiększenie krwawienia, niezwłocznie należy powiadomić o tym lekarza.
- Można stosować zimny okład przykładany do skóry twarzy od zewnątrz na wysokości usuniętego zęba (lub korzenia). Wykorzystuje się do tego kupione w aptece woreczki żelowe, które przed zastosowaniem chłodzi się w lodówce. Zastosować można również, zimne przedmioty trzymane w lodówce, lecz przed przyłożeniem do twarzy należy owinąć je np. w ręczniczek lub ściereczkę. Okłady można powtarzać w cyklach 10-15 minutowych z jednogodzinną przerwą między nimi. Zapytaj się czy lekarz zaleca dla Ciebie inne postępowanie.
- Nie jeść i nie pić przez przynajmniej 2 godziny po zabiegu, by nie zanieczyścić rany.
- Pierwszy posiłek można przyjąć dopiero po ustąpieniu działania środka znieczulającego (by nie przygryźć języka, policzka).
- Jeśli pacjent odczuwa niepokojące dolegliwości nie należy zwlekać z poinformowaniem o tym lekarza i wizytą kontrolną.
- Do końca dnia unikać należy gorących dań i napojów.
- Do 2-3 dni po zabiegu unikać należy zwiększonego wysiłku fizycznego i pochylania się by nie sprowokować krwawienia z zębodołu.
- Zrezygnować należy z palenia papierosów i picia alkoholu przynajmniej do 48 godzin po zabiegu. Obie substancje spowolniają procesy tworzenia i organizacji skrzepu, która ma wypełnić pustą przestrzeń zębodołu.
- Zabiegi higieniczne w jamie ustnej należy wykonywać ostrożnie przez pierwsze 2-3 dni. Odradza się energicznego płukania i standardowego mycia zębów przez 2-3 dni. W tym okresie jamę ustną można delikatnie płukać letnią wodą po posiłku. Szczotkowanie zębów jest dozwolone lecz z mniejszą ilością pasty i z ominięciem regionu gojącej się rany. Rekomenduje się stosowanie płukanek do ust zawierających związek bakteriobójczy np. chlorheksydynę (zgodnie z informacją umieszczoną na ulotce) przez okres 7 dniu (z wykluczeniem pierwszych 2-3 dni po usunięciu zęba, w pozostałych dniach płucze się delikatnie).
- Jeśli w ranie poekstrakcyjnej zauważy się kawałki pożywienia nie należy ich samodzielnie usuwać przy pomocy wykałaczek lub ruchem języka. Można w ten sposób bardzo łatwo zniszczyć świeży skrzep.
- Po usunięciu jednego z górnych zębów (w szczęce) ważne jest unikanie picia przez słomkę, zabronione jest silne wydmuchiwanie nosa przez parę dni po zabiegu – lekarze zwracają uwagę pacjentom na te nietypowe zalecenie jeśli jest dla nich rekomendowane.
- „Szare tkanki” w miejscu po usunięciu zęba – prosimy się nie niepokoić i nie usuwać ich z rany! Jeśli nie występuje znaczy ból ani inne niepokojące objawy opisane poniżej, to widoczne szare tkanki wypełniające zębodół są naturalnym etapem gojenia się rany. Skrzep na początku był czerwony lecz z czasem się organizuje i zmienia zarówno konsystencje (coraz bardziej zwarty a następnie twardy) i kolor (przez pewien czas jest szarawy).
- Jeśli założone zostały szwy nierozpuszczalne, należy zgłosić się do lekarza w wyznaczonym terminie na ich usunięcie. Odradza się samodzielne próby usunięcia szwów.
- W okolicy usuniętego zęba może wystąpić zasinienie skóry. Samoistne ustąpienie zasinienia następuje w około 10 dni.
- Po usunięciu zęba może wystąpić szczękościsk w różnym nasileniu. Niewielkie utrudnienie w otwieraniu jamy ustnej ustępuje w około tydzień. Duże ograniczenie otwierania jamy ustnej lub nagłe pojawienie się tego objawu wskazuje potrzebę szybkiej diagnozy i badania przez stomatologa. Rekomenduje się niezwłoczną wizytę kontrolną.
- Jeśli lekarz nie wydał zaleceń z informacją o stosowaniu antybiotyku lub określonych środków przeciwbólowych, to w razie potrzeby można przyjąć środki przeciwbólowe ogólnodostępne bez recepty (zgodnie z informacjami zawartymi w ulotce).
SUCHY ZĘBODÓŁ – to powszechnie używana nazwa na miejscowe zapalenie kości zębodołu cechujące się silnymi dolegliwościami bólowymi. Stan ten rozwija się między 1 a 3 dniem po usunięciu zęba i charakteryzować się może m.in.:
- znacznym bólem
- nieprzyjemnym zapachem i/lub smakiem w ustach
- zaczerwienieniem tkliwej na dotyk błony śluzowej wokół „pustego lub wypełnionego niewłaściwą tkanką miejsca po usunięciu zęba”
Zębodół nie goi się poprawnie z powodu utraty skrzepu lub innych powodów. Zaleca się szybką wizytę u stomatologa. Dentysta lub chirurg stomatologiczny, dobierze indywidualnie, najlepszą metodę pomocy, tak by rana zaczęła się goić prawidłowo, a dolegliwości bólowe się zmniejszyły.
Uwaga. „Zalecenia przed i po zabiegu usunięcia zęba” w formie PDF można pobrać za darmo TUTAJ.
Zalecenia po usunięciu zęba mądrości, 8
Po usunięciu „ósemek” zalecenia nie odbiegają od ogólnych zaleceń po zabiegu usunięcia jakiegokolwiek innego zęba. Dentyści podkreślają, że zabieg usunięcia zęba mądrości, to najczęściej procedura chirurgiczna, dlatego przestrzeganie wszystkich zaleceń pozabiegowych jest tu szczególnie istotne.
Jeśli pacjent wymaga innych zaleceń przed lub pozabiegowych, lekarz na pewno zwróci na to uwagę. Rekomenduje szczegółowe zadawanie pytań zarówno przed jak i po zabiegu.
Dygresje autorki
W artykule zamieściłam ryciny i zdjęcia z ulubionej mojej książki z chirurgii stomatologicznej [A clinical guide to oral surgery. Book 1. T Renton and M Hill, 2013, Published by the British Dental Association]. Książkę tę kupiłam w Londynie, gdy pracowałam tam jako stomatolog ogólny. W Londynie jak wszędzie na świecie ludzie nie tylko leczą zęby, lecz mają również wskazania do ich usunięcia. Byłam tym faktem zaskoczona, gdyż myślałam, że w tym wielkim wielokulturowym mieście ludzie w większości jedynie prostują i wybielają zęby. Bardzo się myliłam.
Zapraszam do zakładki Menu, gdzie można pobrać ulotkę z informacjami jak postępować przed i po zabiegu usunięcia zęba. Jeżeli mają Państwo pytania chętnie odpowiem.
Dr Agnieszka Czechumska
UWAGA! Artykuł ma charakter informacyjno-edukacyjny. Artykuł nie jest substytutem diagnozy i leczenia. W artykule nie opisane są wszystkie wskazania i przeciwskazania oraz skutki uboczne leczenia chirurgicznego. Pełen zakres informacji na jego temat uzyskasz zawsze bezpośrednio u lekarza prowadzącego Twoje leczenie.
Kopiowanie, przetwarzanie i rozpowszechnianie artykułu w części lub w całości, bez zgody portalu jest zabronione. Informacje dostępne są pod adresem: kontakt@dentystaradzi.pl
12 komentarzy
Pytanie czytelnika z „Zadaj pytanie dentyście”:
Czy to nie jest dziwne ,że lekarz nie usunął całego korzenia po 45 minutach rwania 7 i kazał przyjść za tydzień? Imię: Patryk
Witam, anatomia korzeni zębów czy ich stan jest czasami barierą do wykonania usunięcia zęba w sposób standardowy. Tak samo znieczulenie – jego ilość również musi mieć granice podania. Prośba, by przyjść za parę dni jest całkowicie uzasadniona. Lekarz skupi się tylko na tej jednej części do usunięcia i zabieg (mam nadzieję) zakończy się sukcesem. Proszę by przestrzegał Pan zasad obowiązujących po usunięciu np. zęba 8. Całą listę zasad przygotowałam i udostępniłam do pobrania https://dentystaradzi.pl/zalecenia-po-zabiegu-usuniecia-zeba/ Czekamy na Pana opis drugiej wizyty. Nie jeden pacjent ma podobne doświadczenia.
Dzień dobry. Mam problem, mianowicie mam usytuowane 8 górne w części w której są już 7.
Nie mam wręcz wogole miejsca na te 8. Jak Pani sądzi, czy mogą się one „pchać się” na siódemki i przepchnąć mi całe zęby czy zatrzymają się w miejscu ? Dodam Że cały czas nosze aparat
Ortodontyczny tzn.”wkładkę ruchomą”
Witam, 8 mają to do siebie że rosną późno i często niestety „pchają się” na 7. Bywa, że wyrzynają się w kierunku policzka. Wielokrotnie obie te sytuacje są wskazaniem do usunięcia 8. Proszę pokazać te zęby dentyście/ortodoncie który oceni jaki wpływ mogą mieć te 8 na Pani 7, 6, 5 i przednie zęby. Obecnie znieczulenia i technika usuwania zębów mądrości są tak rozwinięte, że ewentualna ich ekstrakcja może być przeprowadzona „na spokojnie”. Proszę się nie obawiać informacji, że zęby te należy usunąć. U wielu pacjentów jeśli 8 mają próchnicę to dentysta nie jest w stanie założyć wartościowego wypełnienia czyli plomby, a to może oznaczać później dolegliwości bólowe i potrzebę ich usunięcia „na szybko”. Pozdrawiam
Pytanie czytelnika z „Zadaj pytanie dentyście”: Witam, jestem po usunięciu dolnej 8. Pojawił się suchy zębodół, 2x razy założono mi nipas, jednak dzisiaj po jakiejś godzinie od włożenia tabletka wypadła i ta błonka nie zdążyła się wytworzyć w srodku. Czy jutro mogę samemu przepłukać zębodół solą fizjologiczną i nałożyć aspiryne, aby nie zawracać nikomu głowy w niedziele?
Witam, NIPAS to nie aspiryna dlatego proszę nie wkładać części tej tabletki do gojącego się zębodołu. Proszę unikać nadmiernego czyszczenia tego miejsca – lekkie przepłukanie solą fizjologiczną jest dobrym pomysłem. W najbliższym dogodnym terminie proszę podejść do dentysty a ten prawdopodobnie między pacjentami założy Pani NIPAS. Proszę jedynie powiadomić rejestrację o swoim przyjściu tak by lekarz wiedział. Pozdrawiam
Pytanie czytelnika z „Zadaj pytanie dentyście”:
Witam serdecznie.
Mam w planie zrobić sobie dwie szczęki na czterech implantach i stomatolog stwierdził że na jednej wizycie wyrwie mi 11 zębów których chcę się pozbyć.
Bardzo ważne pytanie jest dla mnie jak uniknąć niepotrzebnego bólu kiedy zejdzie już znieczulenie. Jestem dorosły ale boję się jak dziecko 🤭. Pozdrawiam serdecznie Jacek
Witam, po usunięciu jednego, dwóch czy jedenastu zębów zalecenia pozabiegowe są zawsze zbliżone. Najważniejsze jest by przed zabiegiem wykonać higienizację czyli profesjonalne czyszczenie zębów tak by te zęby które pozostaną były czyste (bez kamienia nazębnego i osadu). Jama ustna z dobrą higieną ma większe prawdopodobieństwo poprawnego gojenia się ran. Na portalu zamieściłam Ulotkę informacyjną o zaleceniach po usunięciu zęba, zachęcam do zapoznania się z powyższym artykułem i informacjami https://dentystaradzi.pl/zalecenia-po-zabiegu-usuniecia-zeba/ Przychodnia powinna również udzielić Panu takich informacji zważywszy, że jest to „duży” zabieg i wymaga Pan szczególnie dużo informacji od lekarza prowadzącego i implantologa. Proszę dzielić się z nami pana drogą do swojego celu jakim jest rekonstrukcja zębów szczęki i żuchwy na bazie implantów. Wielu pacjentów zastanawia się nad podobnymi decyzjami.
Pytanie z formularza „ZADAJ PYTANIE DENTYŚCIE”: Witam. Mam pytanie a mianowicie. Miałam wyrwane żeby 6 i 8 . I po tym zrobiło się stan zapalny . Byłam u dentysty i okazało się że zapalenie zrobiło się od zeba siódemki która albo muszę wyrwać lub leczyć. I lekarz stomatolog zrobił narazie tak że wyczyścił mi z ropy i w stan zapalny włożył mi drenasz który po paru dniach muszę wymienić. I moje pytanie jest takie czy posiadając drenasz moge palić papierosy ?? Powiem też że już minęły pare godz od wizyty u stomatologa. Pozdrawiam Anna.
Droga Pacjentko, papierosów nie można palić po usunięciu zęba! Papierosów nie można palić po usunięciu 2 zębów! Jak jest drenaż to też nie można palić papierosów. Przepraszam, że tak bezpośrednio piszę ale dentyści mają bardzo skrajne nastawienie do papierosów gdyż widzą w jamie ustnej (i nie tylko tam) różnorakie konsekwencje np. utrudnione gojenie się rany poekstrakcyjnej, suchość jamy ustnej, zwiększoną ilość i szybkość powstawania próchnicy, słabsze dziąsła…. Mam nadzieję, że zębodoły i tkanki przy „7” goją się u Pani idealnie czego bardzo Pani życzę. Pozdrawiam
Mam 63 lata i chorobę przyzębia o której dowiedziałam się rok temu. Co 3 miesiące chodzę na czyszczenie zębów, miałam też kiretaż. Do chwili obecnej mam wszystkie, bez próchnicy zęby, które się nie chwieją. Mam też pieczenie jamy ustnej, gęstość śliny, nadżerki. Przeszłam chyba już wszystkie badania:stomatolog, periodontolog, ortodonta, laryngolog, neurolog, reumatolog, gastrolog, internista. Mam refluks, który leczę, poza tym wszystko w normie. Periodontolog wysyłał mnie już kilkakrotnie do ortodonty, który ma dać opinie w sprawie, które zęby maja być do usunięcia, stomatolog twierdzi, że jeżeli nic się nie dzieje tzn. nie ruszają się, nie ma próchnicy, bólu to czekać. Zdaniem Periodotologa należy usunąć 8,7,6 górne zęby, które mają kieszonki, zbadane sondą około 9-11, bo tam jest stan zapalny. Periodonotolog też twierdzi, że na chwile obecną nie mogę mieć impantów, bo nie mam tkanki kostnej, nadbudowa, przeszczepy itd. To co do mnie mówił, w tym strachu nic nie zrozumiałam, mówił językiem technicznym. Czy jest inny sposób protetyczny na wstawienie górnych 7,6 niż implanty ? Czy gęsta ślina, suchość, palenie jamy ustnej to może być od choroby przyzębia, refluksu? Czy muszę usuwać zęby, które nie mają próchnicy i nie ruszają się, a mają chorobę przyzębia. Ósemki mam zatrzymane, ale te usuwam. Pozdrawiam Grażyna
Witam, dziękuję za zaufanie i podzielenie się swoimi doświadczeniami. Odpowiem w podpunkach: 1) Choroby przyzębia i tzw. kieszonki kostne, głównie diagnozuje i leczy periodontolog. Jeśli Pani chciałaby uzyskać inną propozycję leczenia Pani przyzębia, można poprosić lekarza a alternatywną opcję (jeśli taka istnieje dla Pani), lub skorzystać z tzw. drugiej opinii u innego peridontologa (może być taka sama lub inna). 2) Implanty można wszczepić jedynie jeśli jest wystarczająco kości. Najlepiej zapytać się bezpośrednio implantologa który wykonuje takie zabiegi czy kwalifikuje się Pani do zabiegu implantacji i jakie implanty byłyby dla Pani najodpowiedniejsze 3) Refluks żołądkowo-przełykowy to jedna z przyczyn pieczenia języka czy jamy ustnej. Należy leczyć refluks i stosować m.in. preparaty na neutralizację kwasów w jamie ustnej np. płukanki czy pasty do zębów. Bardzo ważne przy refluksie jest by jamę ustną często płukać wodą np. poprzez jej picie. 4) Czasami bywa, że zęby się nie ruszają i nie mają próchnicy ale mają stan zapalny tkanek przyzębia który nie poddaje się wdrożonemu leczeniu. W takim przypadku należy zweryfikować, czy istnieją inne możliwości leczenia np. chirurgiczne. Jeśli nie istnieją inne możliwości leczenia to takie zęby mogą być zakwalifikowane do usunięcia. 5) Leczenie ortodontyczne zębów z chorobą przyzębia nie jest praktykowane. Najpierw wskazane jest wyleczenie stanu zapalnego wokół zębów a następnie ortodonta przeprowadza badanie czy można podjąć się leczenia ortodontycznego. Mam nadzieję, że chociaż na część tematów odpowiedziałam i będzie Pani łatwiej z podejmowaniem kolejnych decyzji. Pozdrawiam