W Polsce paradontozę można diagnozować w ramach ubezpieczenia Narodowego Funduszu Zdrowia, jak i prywatnie. Paradontozę diagnozować może każdy dentysta. Natomiast stomatolog ze specjalizacją z periodontologii, to ekspert w zakresie diagnozowania i leczenia wszystkich chorób przyzębia np. krwawiących dziąseł, ruszających się zębów, paradontozy. Diagnostyka paradontozy zawsze składa się z detalicznego badania zębów i dziąseł oraz m.in. oceny badań dodatkowych i zdjęć radiologicznych. O najważniejszych kwestiach związanych z diagnozowaniem paradontozy dowiesz się z artykułu.
Warto wiedzieć
Kto diagnozuje paradontozę?
Choroby przyzębia, w tym paradontozę diagnozuje dentysta oraz specjalista periodontolog. Periodontolog to ekspert m.in. od diagnozowania i leczenia chorób błony śluzowej jamy ustnej, dziąseł, kości szczęki oraz żuchwy.
Zdiagnozować paradontozę można w ramach bezpłatnej wizyty w gabinecie dentystycznym na NFZ, jak i w prywatnej placówce stomatologicznej.
Stomatolog, na pierwszych wizytach wykona podstawowe badania wzrokowe, palpacyjne, czy sądami periodontologicznymi. Mierzy kieszonki dziąsłowe i kostne oraz utratę przyczepu łącznotkankowego. Po pewnym czasie badania te powtarza w celu porównania, co stanowi istotny czynnik informacyjny o postępie choroby i/lub efektach podjętego leczenia.
W ramach NFZ periodontolog może zlecić refundowane zdjęcia radiologiczne takie jak małe zębówki, czy zdjęcie panoramiczne. Nie zleci wykonania CBCT czy TK kości szczęk, gdyż nie są one w zakresie stomatologii refundowane, a mogą być u niektórych pacjentów pomocą diagnostyczną w celu oceny ilości kości w projekcji 3D.
Gdzie na NFZ można zdiagnozować paradontozę?
Paradontozę można zdiagnozować bezpośrednio u periodontologa mającego podpisany kontrakt z NFZ albo zapisując się do PORADNI PERIODONTOLOGICZNEJ ORAZ CHORÓB BŁON ŚLUZOWYCH PRZYZĘBIA w najbliższym swojego miejsca zamieszkania regionie.
We 2023 roku we Wrocławiu czy Poznaniu są trzy placówki w których można diagnozować paradontozę, w Łodzi dwie. Aktualną listę placówek NFZ i terminy pierwszych możliwych wizyt znajdziesz na:
https://terminyleczenia.nfz.gov.pl
Pamiętaj, pierwsze objawy paradontozy diagnozuje każdy dentysta. Nie zwlekaj z wizytą u niego.
Jak diagnozuje się paradontozę?
Dentysta badając pacjenta pod katem paradontozy, musi od niego w wywiadzie otrzymać kilka informacji, takich jak np.:
- historię leczenia stomatologicznego
- historię leczenia ortodontycznego
- jaki jest ogólny stan zdrowia
- jakie leki przyjmuje
- w jakich warunkach żyje
- jaki prowadzi tryb życia – poziom stresu
- jakie używki tj. alkohol czy papierosy go dotyczą
Badając pacjenta twarz i jamę ustną, lekarz sprawdzi m.in.:
- stan higieny zębów
- ilość i jakość zębów
- stan dziąseł (krwawienie samoistnie, czy pod wpływem ucisku)
- ustawienie zębów
Ponad to ręcznym narzędziem stomatologicznym tzw. zgłębnikiem periodontologicznym, oceni głębokość tzw. kieszonek dziąsłowych i wykona pomiar klinicznej utraty przyczepu łącznotkankowego – wykorzysta te dane również do późniejszych porównań.
Część pacjentów otrzyma skierowanie na różnego rodzaju zdjęcia RTG, aby sprawdzić np. poziom kości uogólniony lub przy konkretnych zębach.
Inni pacjenci otrzymają skierowania na badanie krwi, czy na konsultację do internisty w celu np. diagnostyki ewentualnej cukrzycy czy osteoporozy. Część pacjentów otrzyma zlecenia na badanie śliny, USG ślinianek, badania bakteriologiczne czy histopatologiczne.
Każdy pacjent może mieć różne zalecenia. Diagnostyka u jednego pacjenta może być szybka, a u drugiego rekomenduje się wykonanie szeregu czasochłonnych specjalistycznych badań. Wszystko zależy od tego na jakim poziomie zaawansowania paradontozy zgłosił się pacjent do dentysty.
Czy paradontozę można zobaczyć na zdjęciu rtg?
Od pewnego poziomu zaawansowania paradontoza widoczna jest na zdjęciu RTG np. panoramicznym. Stomatolog może rekomendować wykonanie tego przesiewowego zdjęcia RTG nawet co dwa lata, w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta. Sprawdza na nim ogólnie ilość kości i jej poziom przy poszczególnych zębach.
Warto wiedzieć, że aby na zdjęciu RTG było widać charakterystyczne rozrzedzenie struktury kości, musi ona utracić już około 30% wapnia.
Diagnozując paradontozę lekarz może zalecić też wykonanie małych zdjęć tzw. zębówek, lub większych tzw. zgryzowo-skrzydłowych.
Innym sposobem badania i uwidocznienia paradontozy są cyfrowe prześwietlenia, np. CBCT czy TK.
Pamiętaj, samym badaniem RTG nie diagnozuje się paradontozy. Dentysta musi wykonać liczne badania dodatkowe, by potwierdzić tą diagnozę.
Bibliografia
- „Praktyczna periodontologia kliniczna” pod red. Z. Jańczuka
- The prevalence and severity of periodontitis in a Polish cross-sectional gerodontological study. B. Głowacka, D. Chrzęszczyk, T.P. Konopka, J Stoma 2019; 72, 5: 193-201
- Prevalence of periodontitis in dentate people between 2011 and 2020: A systematic review and meta-analysis of epidemiological studies. D. Trindade, R. Carvalho, V. Machado, L. Chambrone , J. J. Mendes, J. Botelho, J Clin Periodontol, 2023 May;50(5):604-626.
- Economist report shows prevalence of periodontitis unchanged over 20 years – European Federation of Periodontology (efp.org)
Artykuł ma charakter informacyjno-edukacyjny z zakresu stomatologii. Artykuł nie jest substytutem diagnozy i leczenia paradontozy (chorób przyzębia). W artykule nie opisane są wszystkie objawy i zalecenia. Paradontoza u każdego człowieka przebiega odmiennie, dlatego sposób i czas leczenia lub rezultaty leczenia mogą znacznie się różnić u każdego pacjenta. Pełen zakres informacji na temat swojego zdrowia i rekomendowanych metod leczenia swoich chorób uzyskasz jedynie bezpośrednio u lekarza Cię diagnozującego i prowadzącego Twoje leczenie.
