Mleczaki – Kiedy wyrzynają się zęby mleczne?

Mleczaki – Ile zębów mają dzieci oraz jak i kiedy wyrzynają się zęby mleczne?

Jednym z etapów rozwoju dziecka jest czas ząbkowania. O tym jak ten proces przebiega, wydaje się, że wszyscy wiemy, ale czy na pewno? W artykule opisałam, jakie czynniki mają  wpływ na prawidłowe ząbkowanie, oraz jak rozkłada się ono w czasie.

Jak wyrzynają się zęby mleczne?

Wyrzynanie zęba to wieloetapowy proces sterowany przez czynniki genetyczne, paragenetyczne i czynniki środowiskowe.

Wyrzynanie zęba dla dentysty to co innego niż dla rodzica.

Rodzic widząc śliczny, biały kawałek ząbka, przebitego przez błonę śluzową odczuwa ulgę, gdyż w jego oczach ząb mleczny już się wyrznął.

Niestety tak nie jest. Z medycznego punktu widzenia, wyrzynanie zęba trwa od momentu pierwszego ruchu w kości, poprzez przebicie się przez błonę śluzową, aż do osiągnięcia przez ząb, jego docelowej pozycji w łuku (pozycji funkcjonalnej).

Średni czas wyrzynania zęba, licząc od wyczucia go palcem pod dziąsłem do całkowitego wyrznięcia korony wynosi około dwa miesiące.

Jakie są fazy wzrastania zęba mlecznego?

Proces wzrastania zęba podzielono na trzy fazy:

• przederupcyjną, czyli rozwój wewnątrz kości gdy ząb nie jest widoczny w buzi
•  erupcyjną (przedfunkcjonalną), czyli etap penetracji błony śluzowej,
•  poerupcyjną (funkcjonalną), czyli etap nadkostny

W pierwszej fazie trwającej do „przebicia się” przez dziąsło, ząb kształtuje całkowicie swoją koronę i początkową część korzenia (około 2-4 mm) i w niewielkim stopniu zmienia pozycję w kierunku głównie do góry.

Druga faza, rozpoczyna się w momencie przebicia się korony przez błonę śluzową. W tym czasie wydłuża się korzeń zęba, rozbudowuje  kość wyrostka zębodołowego wokół zęba. Ząb w tej fazie widocznie się wyrzyna, aż osiągnie docelowe swoje miejsce i wysokość korony.

W trzeciej fazie, której rodzic już kompletnie nie widzi, zachodzi bardzo ważny proces pełnego uformowania korzenia. Korzeń tworzy się zarówno na długość, jak i następuje zamknięcie jego wierzchołka, co sprawia, że ząb jest pełnowartościowy i gotowy by funkcjonować parę lat w jamie ustnej.

Kiedy wyrzynają się zęby mleczne?

Według przeprowadzonych analiz ostatnich 30 lat w Polsce, średni termin ukazywania się pierwszego zęba mlecznego w jamie ustnej, to 6,6 ± 2,09 miesiąca. Najczęściej pierwszym ząbkiem w buzi małego dziecka jest dolny przyśrodkowy ząb sieczny. Wzór i czas wyrzynania się zębów mlecznych, w największym stopniu zależy od genetyki. Dlatego wiedza, jak ząbkowali rodzice, jest kluczowa dla oceny predyspozycji dziecka, i zakwalifikowania ząbków dziecka do fizjologicznego, lub niezgodnego z normą wzorca ząbkowania. Nieprawidłowe ząbkowanie, może być jednym z pierwszych objawów chorób ogólnych, dlatego tak ważna jest dla Rodzica znajomość norm dotyczących tego procesu.

Dentyści zachęcają Rodziców, do kontroli i porównywania pojawiania się nowych ząbków u swojego dziecka z poniższym kalendarzykiem. W razie rozbieżności trzeba koniecznie umówić się na wizytę do  dentysty leczącego dzieci czyli pedodonty.

Kalendarzyk najpopularniejszego czasu wyrzynania się ząbków mlecznych u dziecka:

1.  4-6 miesiąc     – siekacze dolne tzw. „jedynki”
2.  7 miesiąc        – siekacze  górne tzw. „jedynki”
3. 8-12 miesiąc   – dwójki górne i dolne
4. 12-16 miesiąc – pierwsze zęby trzonowe górne i dolne tzw. „czwórki”
5. 15-24 miesiąc – kły tzw. „trójki”
6. 21-31 miesiąc – drugie zęby trzonowe górne i dolne tzw. „piątki”

Dla oceny prawidłowości ząbkowania może pomóc reguła „6/4”.  Reguła informuje, iż u dziecka rodzic może spodziewać się co 6 miesięcy wyrzynania się kolejnych 4 zębów mlecznych. Według tych obliczeń, roczne dziecko przeciętnie powinno mieć 8 zębów, a 1,5 roczne – 12 zębów.

Kolejność wychodzenia zębów może ulec zmianie i zależy od indywidualnego rozwoju niemowlęcia. Średni czas wyrzynania się wszystkich zębów mlecznych wynosi między 17,5 a 25 miesięcy. Dziecko powinno mieć 20 zębów mlecznych około 31 miesiąca życia.

Grupy ząbkowania

Dentyści uwrażliwiają Rodziców by znać  tzw. „grupy ząbkowania”. Informują one o czasie wyrzynania zębów.

Ząbkowanie:

• przedwczesne (obecność zębów wrodzonych lub noworodkowych które pojawiają się w buzi w pierwszym miesiącu życia)
•  wczesne, tj. w 3 i 4 miesiącu życia
•  o czasie, tj. między 5 -8 miesiącem życia
•  opóźnione, tj. między 9 a 11 miesiącem życia
• późne, czyli po 12 miesiącu życia

Jeśli dziecko należy do pierwszej lub ostatniej z grup wskazana jest konsultacja u stomatologa. Ząbkowanie wczesne czy opóźnione nie jest powodem do niepokoju. Każde dziecko między 6 a 12 miesiącem życia powinno odbyć swoją pierwszą wizytę u stomatologa, by rodzic wiedział czy zarówno ząbkowanie jak i same zęby są prawidłowe.

Jakie czynniki mają wpływ na ząbkowanie ?

Stomatolodzy i pediatrzy podkreślają, że na  terminy ząbkowania wpływ mogą mieć czynniki takie jak:

• płeć
• masa urodzeniowa dziecka
• długość urodzeniowa
• obwód klatki piersiowej
• rodzaj pokarmu przyjmowany przez dziecko od urodzenia
• rodzaj spożywanej przez dziecko wody
• wcześniactwo
• choroby

Nieprawidłowe ząbkowanie u dziecka może mieć również swoją przyczynę miejscową, ogólnoustrojową lub nieznaną.

Dla oceny wzorca wyrzynania, ważna jest wizyta dziecka u stomatologa. Lekarz oceni stan buzi, dziąseł, zębów i czas ich wyrzynania. Jeśli stwierdzi coś niepokojącego, to wskaże dalsze kroki postępowania np. wizyta u pediatry, endokrynologa czy nawet rekomenduje wizytę w poradni genetycznej. Związek czasu, jak i ilości wyrzynających się zębów, ma ścisłe odzwierciedlenie w zdrowiu ogólnym organizmu.  Zdrowe dziecko, bez chorób ogólnych i genetycznych, ząbkuje najczęściej zgodnie z normami. U dzieci z rozpoznanymi, lub często na tym etapie nierozpoznanymi, różnymi chorobami endokrynologicznymi, czy genetycznymi, można zauważyć zarówno niestandardowy czas wyrzynania zębów, jak i ilość zębów może być zmieniona. Doświadczony stomatolog potrafi pomóc i odpowiedzieć na wszelkie pytania rodziców. Dlatego dentyści i pediatrzy zachęcają do pierwszej wizyty dziecka w gabinecie stomatologicznym już w pierwszym roku życia.

O tym jakie możliwości proponuje NFZ rodzicom w ramach opieki stomatologicznej nad dziećmi do 18 roku życia przeczytać można w artykule: „Co było w koszyku NFZ dla dzieci przed pandemią?” oraz „Co było w koszyku NFZ dla młodzieży przed pandemia?”

Dygresje autorki

Pisząc kolejny artykuł o ząbkowaniu dzieci zdałam sobie sprawę, ile nowych informacji musi przyswoić sobie młody rodzic. Wszyscy piszą to ważne, a na to zwróć szczególną uwagę…plus porady życzliwych ludzi dookoła… Jak się w tym wszystkim odnaleźć?. Pamiętam siebie po kilku nieprzespanych nocach, z dzieckiem na ręku, z myślami co teraz?

Kochani, nie odkryję tutaj niczego nowego. Ząbkowanie to jeden z wielu etapów rozwojowych waszego dziecka.  Im dziecko będzie zdrowsze, w sposób higieniczny zaopiekowane, tym większa szansa, że proces ten przebiegnie w miarę spokojnie.

Pamiętajmy rodzic wypoczęty = spokojniejszy, bardziej wyrozumiały i lepiej zorganizowany. Dziecko to wyczuwa i też jest spokojniejsze.

Jeśli macie jakieś wątpliwości to skorzystajcie z teleporady z dentystą, lub umówicie się z maluszkiem do dziecięcego dentysty, czyli pedodonty.

Jestem ciekawa, czy informacje zawarte w tym artykule, pomogły zrozumieć Wam co dzieje się z waszym dzieckiem, uspokoiły, czy wywołały kolejne pytania – napiszcie. Pozdrawiam.

Dr Agnieszka Czechumska